Πέμπτη 26 Μαρτίου 2009

Το κάπνισμα υπεύθυνο για το 30% των καρκίνων

Τα κακοήθη νοσήματα αποτελούν την δεύτερη αιτία θανάτου στον αναπτυγμένο κόσμο, μετά τα καρδιαγγειακά. Την κύρια αιτία των νοσημάτων αυτών, σε ποσοστό 90%, αποτελούν περιβαλλοντικοί παράγοντες. Η διακρίβωση αυτών των παραγόντων , η απομόνωσή τους και η αποφυγή τους, θα είχε ως αποτέλεσμα την αποφυγή της νόσου. Αυτό υποστήριξε ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Ζαχαρίας Σινάκος, ο οποίος έδωσε διάλεξη με θέμα «Περιβαλλοντικοί παράγοντες κινδύνου στα κακοήθη νοσήματα», στην τελετή έναρξης του 24ου Βορειοελλαδικού Ιατρικού Συνεδρίου, που διεξάγεται στη Θεσσαλονίκη.
Σύμφωνα με τον κύριο Σινάκο, είναι γνωστό ότι στο κάπνισμα οφείλεται το 30% και πλέον των περιπτώσεων καρκίνου. Επίσης ότι το 30-40% των περιπτώσεων οφείλονται σε διαιτητικούς παράγοντες.
Πιο συγκεκριμένα, έχει συσχετισθεί
η σχέση της αλκοόλης με τον καρκίνο του οισοφάγου( κρασί περισσότερο από 3 ποτήρια την ημέρα),
η μεγάλη κατανάλωση ψαριού, κρέατος, καρυκευμάτων και η λήψη περιορισμένων φρούτων και λαχανικών με τον καρκίνο του στομάχου,
η κατανάλωση κρέατος, λιπαρών και η μικρή λήψη δημητριακών λαχανικών με τον καρκίνο του παχέος εντέρου,
η κατανάλωση κρέατος και ζωικού λίπους με τον καρκίνο του μαστού και του προστάτη.
Αν και πολλοί από τους παράγοντες αυτούς είναι γνωστοί, τα μέχρι τώρα αποτελέσματα δεν είναι ενθαρρυντικά και μέρος της ευθύνης φέρουν και οι υπεύθυνοι της υγείας, οι οποίοι δεν αντιμετωπίζουν το ζήτημα με την δέουσα σοβαρότητα.
Ακόμα μεγάλες επιδημιολογικές έρευνες έχουν δείξει ότι οι χημικές ουσίες που περιέχονται στα τρόφιμα και κυρίως η ύπαρξη φυτοφαρμάκων σ΄ αυτά ευθύνονται για την εκδήλωση κακοήθων νεοπλασμάτων και κυρίως για την εκδήλωση του λεμφώματος, το οποίο έχει αύξηση κατά 3% περίπου τον χρόνο. Ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο κίνδυνος από τη χρήση τους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Επίσης έρευνες συνδέουν την χρήση εντομοκτόνων στο εσωτερικού του σπιτιού με την παιδική λευχαιμία.
Η ευθύνη αφορά πολλούς. Πρώτα την Ε.Ε. που ελέγχει την κυκλοφορία των ενώσεων αυτών. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώσεις με πιθανή καρκινογόνο δράση, που κυκλοφορούν, θα αποσυρθούν μετά το 2010.
Σημαντικό περιβαλλοντικό κίνδυνο αποτελεί και η ιονίζουσα και μη ιονίζουσα ακτινοβολία. Για την ιονίζουσα τα αποτελέσματα είναι γνωστά από τη Χιροσίμα. Όμως και οι μικρές θεωρούμενες δόσεις δεν είναι αθώες. Η αξονική τομογραφία για παράδειγμα μπορεί να ξεπεράσει τα όρια ασφαλείας επικινδυνότητας.
Στις ΗΠΑ υπολογίζεται ότι για 20.000 περιπτώσεις παιδικής λευχαιμίας τον χρόνο, ενοχοποιείται το ραδόνιο, άοσμο αέριο από το έδαφος, κυρίως από ηφαιστειακά πετρώματα, που μπαίνει στα σπίτια, όπου συσσωρεύεται σε κλειστούς χώρους. Η ακτινοβολία του επηρεάζει κυρίως τις μικρές ηλικίες. Στην χώρα μας έρευνες έδειξαν αυξημένα επίπεδα ραδονίου σε εννέα σχολεία της Ξάνθης και του Δήμου Μελίτης στη Φλώρινα. Συνιστάται ο πολύ καλός αερισμός και ο αποκλεισμός υπογείων χώρων για χρήση αιθουσών διδασκαλίας και ιδιαίτερα για νηπιαγωγεία.
Οι αγωγοί ρεύματος υψηλής τάσεως, όταν αυτοί βρίσκονται σε μικρή απόσταση υπάρχει κίνδυνος λευχαιμίας. Στις περιπτώσεις αυτές συνιστάται υπόγεια καλωδίωση σε κατοικημένη περιοχή.
Επίσης μελέτη του ΑΠΘ έδειξε επίπεδα ακτινοβολίας πάνω από το όριο ασφαλείας σε περιοχές του οικισμού του Χορτιάτη. Μελέτη του πολυτεχνείου Αθηνών προτείνει μεταφορά μέρους των κεραιών σε άλλο σημείο.
Εκατοντάδες εργασίες δείχνουν κίνδυνο εγκεφάλου και λευχαιμίας από τη χρήση των κινητών. Δεν αποδείχθηκε ότι είναι ακίνδυνα, ιδιαίτερα για τα παιδιά. Ήδη η κυβέρνηση της Γαλλίας αποφάσισε απαγόρευση χρήσης σε παιδιά κάτω των 12 ετών και συνιστούν την χρήση ειδικών ακουστικών.